Korytarze solidarnościowe - zapytanie do KE
Pytanie priorytetowe wymagające odpowiedzi na piśmie P-000057/2023
do Komisji
Art. 138 Regulaminu
Adam Jarubas (PPE), Jarosław Kalinowski (PPE), Krzysztof Hetman (PPE)
Przedmiot: Nieszczelność korytarzy solidarnościowych zaburzająca opłacalność rolnictwa w UE
Przed agresją Rosji Ukraina dostarczała ok. 45 mln ton zboża rocznie na światowe rynki. UE wraz z Czechami, Polską, Rumunią, Słowacją, Republiką Mołdawii, Ukrainą, Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Grupą Banku Światowego inwestują 1 mld euro w korytarze solidarnościowe, by usprawnić transfer produktów z Ukrainy przez terytorium UE, zabezpieczając bezpieczeństwo żywnościowe państw rozwijających się, szczególnie zależnych od ukraińskich dostaw, jednocześnie umożliwiając finansowanie ukraińskiej obrony z handlu. Europejskie organizacje rolnicze alarmują jednak, że nawet 1/3 ukraińskiego zboża, zamiast do potrzebujących państw trzecich, trafia na rynek UE, zaburzając opłacalność europejskiego rolnictwa, które jest fundamentem bezpieczeństwa żywnościowego UE i tych państw, do których eksportujemy. Zgłaszane jest także nasilenie procederu – niezgodnego z przeznaczeniem – wykorzystania w UE ukraińskiego zboża importowanego jako zboże techniczne, na pasze, a nawet w przemyśle spożywczym. Dlatego zwracamy się do Komisji Europejskiej z prośbą o odpowiedzi na poniższe pytania:
1. O ile zwiększyła się ilość zboża z Ukrainy sprzedawana w UE od rozpoczęcia wdrażania korytarzy solidarnościowych?
2. Czy Komisja monitoruje proceder niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania zboża importowanego do UE jako zboże techniczne z Ukrainy i jakie działania podejmuje dla uszczelnienia korytarzy solidarnościowych?
3. Czy Komisja rozważa wprowadzenie kaucji dla ukraińskich produktów rolnych, zwracanych po opuszczeniu UE, jak proponuje się to np. w Polsce?
Przedłożone: 10.1.2023
Odpowiedź udzielona przez komisarza Janusza Wojciechowskiego
w imieniu Komisji Europejskiej
(28.2.2023)
Od otwarcia korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą[1] do 15 stycznia 2023 r. przywóz zbóż z Ukrainy do UE osiągnął wielkość 11,9 mln ton. To ponad dwukrotnie więcej niż wielkość odpowiadającego mu przywozu, jaki miał miejsce w ubiegłym roku (kiedy wyniósł on 5,2 mln ton w okresie od 12 maja 2021 r. do 15 stycznia 2022 r.). Taki wzrost przywozu należy jednak postrzegać w kontekście spadku unijnej produkcji zbóż, która zmniejszyła się o ponad 26 mln ton w 2022 r. w porównaniu ze zbiorami w 2021 r. W rezultacie rynek UE potrzebuje zwiększonego przywozu, w szczególności kukurydzy do zależnych od tego przywozu państw członkowskich.
Komisja bardzo uważnie śledzi ilości zbóż przywożonych z Ukrainy, aby ocenić operację korytarzy solidarnościowych, jak również wpływ na rynki, w szczególności w Polsce, na Węgrzech, w Czechach, Słowacji, Bułgarii i Rumunii, które są państwami członkowskimi pierwszej linii. Komisja jest również świadoma trudności, jakie producenci unijni działający w pobliżu granicy z Ukrainą mogą odczuwać z powodu ilości przywiezionych zbóż i nasion oleistych. Komisja poddała pod dyskusję ten problem podczas posiedzenia Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH), które odbyło się w styczniu 2023 r., w perspektywie ewentualnego wykorzystania rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolnym, Jednak przed podjęciem takiej decyzji Komisja zwróciła się o przeprowadzenie szczegółowej analizy skutków przez państwa członkowskie znajdujące się na pierwszej linii, w celu lepszego zrozumienia sytuacji.
Państwo członkowskie są odpowiedzialne za przeprowadzanie odpowiednich kontroli, w tym – kiedy uznają to za konieczne – sprawdzenia, czy przesyłki są wykorzystywane poza łańcuchem pasz i żywności.
Jeśli chodzi o kaucje za zboże przewożone tranzytem, wprowadzenie takich kaucji nie jest przewidziane w unijnym kodeksie celnym. Ponadto wprowadzenie systemu kaucji mogłoby faktycznie zniechęcać handlowców do przewożenia zbóż tranzytem przez UE do celów przywozu do krajów trzecich i raczej zachęcać ich zamiast tego do importowania zbóż na rynku UE.
[1] Przyjęto w dniu 12 maja 2022 r. - https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52022DC0217